Het UWV hoeft binnenkort voor zestigplussers alleen nog maar vinkjes te zetten, en dat kan een softwarerobot ook

Volgens Trouw is de werkachterstand bij het UWV dusdanig groot dat er niet alleen verzekeringsartsen meer ingeschakeld zullen worden bij de keuring van zestigplussers. In een brief van minister Karien van Gennip aan de Tweede Kamer, ingezien door het eerdergenoemde medium, staat dat mensen die in aanmerking komen voor een Wia-uitkering binnenkort ook door arbeidsdeskundigen beoordeeld mogen worden. Ook wordt gesteld dat de nood bij het UWV zo hoog is dat de wet niet aangepast wordt voordat deze wijziging door minister Van Gennip doorgevoerd wordt. Of er eenwetswijziging gaat komen blijft nog maar de vraag. Het lijkt namelijk om een tijdelijke oplossing te gaan.

Overheid overspoeld door aanvragen

Het overheidsorgaan wordt overspoeld door aanvragen en kan maar dertig procent van deze aanvragen op tijd verwerken. Meer dan 12.000 mensen wachtten in 2021 langer dan de wettelijke termijn op een verwerking van een aanvraag. Inmiddels is de gemiddelde wachttijd gestegen naar achttien weken, iets meer dan vier maanden dus. De reden dat deze wachttijden in de afgelopen jaren zo opgelopen zijn, is dat er te weinig medisch personeel beschikbaar is. Vandaar dat het UWV nu ook arbeidsdeskundigen in gaat zetten.

Niet alleen op nieuwe aanvragen loopt het UWV achter. Ook moeten mensen opnieuw gekeurd worden na een bepaalde periode. De lijst met mensen die voor zo'n herbeoordeling in de rij staan, is nog veel langer. Het betreft een groep van ongeveer 40.000 mensen. Om de pijn te verzachten krijgen de mensen een voorschot dat ze niet terug hoeven te betalen wanneer blijkt dat ze toch in staat zijn om te werken, maar de mensen die opeen goedkeuring wachten, leven lang in onzekerheid.

Verzekeringsartsen kaarten dit probleem schijnbaar al ruim tien jaar, en de afgelopen jaren is er ook in de politiek aandacht aanbesteed, maar de situatie blijft min of meer ongewijzigd. De eerste oplossing die het UWV voor ogen had, was het aantrekken van meer artsen, maar er zit geen schot in de zaak. De UWV-artsen pleiten vooral voor een vermindering in administratiedruk, want er moeten uitgebreide rapportages gemaakt worden die voorkomen dat er meer dan één of twee beoordelingen verwerkt kunnen worden per persoon per dag. De hoeveelheid verwerkingen ligt hoger dan in het verleden, maar ook neemt de hoeveelheid aanvragen toe, waardoor de achterstanden toenemen.

Waarom wordt dit niet geautomatiseerd?

Een idealer voorbeeld van hoe automatisering de Nederlandse samenwerking vooruit kan helpen is lastig te vinden. Softwarerobots worden in commerciële sectoren veel ingezet om werknemers verplichtingen uit handen te nemen. Veel administratieve taken zijn tijdrovend, zoals vanuit het UWV aangegeven wordt, en voorkomen dat experts zich kunnen richten op het werk waar ze voor aangenomen zijn. Bij het UWV kunnen artsen met een lagere administratieve plicht meer uitkeringen goed- of afkeuren in dezelfde tijd. RPA kan hierin dus meer dan 50.000 mensen uit de brand helpen, want dat is het totaal aan zestigplussers dat wacht op een bericht.

Blijft het bij een tijdelijke ingreep van het UWV dan moeten artsen na deze periode wederom de hoge werkdruk oppakken, en omdat nieuwe artsen nauwelijks tot niet blijven hangen wordt het tijd om naar alternatieven te zoeken. Niet met meer mensen meer werk doen, maar met dezelfde hoeveelheid mensen meer werk verrichten. Zo'n automatiseringsslag is tegenwoordig in een mum van tijd gemaakt, met extreem korte implementatieperiodes. Binnen twee weken kan een softwarerobot al operationeel zijn en de achterstanden wegwerken, en die vermindering van de werkdruk is klaarblijkelijk hard nodig.