"De vrees dat automatisering in banenverlies zal resulteren, is niet nieuw"

Robbie van Akkeren, specialist op het gebied van robotica, erkent dat de eerdergenoemde vrees bestaat, en geeft bij Managers Online aan waarom: "Het is inderdaad zo dat er heel wat onheilspellende onderzoeken zijn. Volgens wetenschappers van de University of Oxford zou ongeveer 47 procent van de ruim 700 geanalyseerde jobs op het spel staan door een golf van technische ontwikkelingen. Zo zouden autonome auto's de taxichauffeurs bedreigen en zouden veel routinematige fabrieksbanen verdwijnen", stelt hij. Wanneer vormt automatiseren of robotiseren een bedreiging voor een baan? Dat is volgens Van Akkeren vooral afhankelijk van hoeveel waarde mensen toevoegen in het proces.

Administratieve taken worden dan ook vrij gemakkelijk overgenomen. Andere taken van managers, zoals het aansturen van collega's, kan een robot dan weer níét overnemen. Zo blijft er altijd een deel menselijk werk liggen, wat betekent dat robotiseren of automatiseren vooral als verlengstuk dient van huidige personeelsbestanden. Dit wordt in de praktijk veelvuldig ervaren. Bedrijven die al met RPA aan de slag gegaan zijn, ontslaan werknemers niet wanneer deze meer tijd overhouden. Deze vrijgespeelde FTE's worden elders ingezet, wat de effectiviteit van een organisatie vooral ten goede komt. Een virtuele workforce werkt dan ook vooral productiviteitsverhogend.

Angst voor automatiseren van alle tijden

De angst voor de impact van automatiseren op bestaande beroepen is niet iets dat recentelijk pas opgedoken is. Van Akkeren: "De vrees dat automatisering in banenverlies zal resulteren, is niet nieuw. Tijdens de industriële revolutie was er bijvoorbeeld een golf van vernielingen en protest, omdat ambachtslui vreesden dat de Engelse weefgetouwen- en textielfabrieken de huisnijverheid zou vernielen. In de praktijk zijn er nog steeds ambachtslieden, ze dienen alleen minder manuele taken uit te voeren." Van Akkeren benadrukt dan ook dat technologische vooruitgang in de afgelopen eeuwen nooit voor een werkloosheidsstijging gezorgd heeft. Met andere woorden: resultaten uit het verleden suggereren eveneens dat de angst voor automatiseren ongegrond is.

"Zo gaat het wellicht ook bij de robotisering", vervolgt Van Akkeren. "Bepaalde taken die relatief routinematig zijn, worden uit handen gegeven aan robots. Zo kan een robot bijvoorbeeld perfect facturen inboeken en jaarrekeningen opstellen. Het kan zelfs op basis van financiële kengetallen adviezen uitbrengen. Maar aan het einde van de rit blijft de boekhouder wel broodnodig." De adviezen moeten namelijk nog steeds door een mens geïnterpreteerd worden. Deze menselijke schakel kan niet ontbreken, want mensen hebben nou eenmaal meer vertrouwen in de medemens dan in een softwarerobot.

Dit is niet geheel terecht. Wanneer softwarerobots ingezet worden, valt vaak een trend te observeren bij bedrijven. Mensen maken fouten, al helemaal wanneer het traag, repetitief werk betreft waarbij de gedachten er niet makkelijk bijgehouden worden. Softwarerobots hebben hier geen last van, wat betekent dat het foutenpercentage in processen bij gebruik van robots altijd lager ligt dan wanneer een mens het doet. Voor een boekhouder kan het handmatige werk dus beter door een softwarerobot opgepakt worden, al blijft de vraag naar die boekhouder dus altijd bestaan.