Ook personeelstekort stemt NS-medewerkers ontevreden, maar nieuwe mensen aannemen is niet altijd de beste oplossing

Volgens de woordvoerder mist de NS zo'n 1400 man aan personeel. Dat betekent dat mensen die verlof aanvragen, dit verlof niet altijd toegekend krijgen, bijvoorbeeld. Naast het feit dat de medewerkers ontevreden zijn over de arbeidsvoorwaarden is een te hoge werkdruk dus ook een van de problemen die intern ervaren worden. "Soms staat er maar één beveiliger op de hele trein, of moet een conducteur zijn pauze overslaan omdat hij meteen op een andere trein nodig is. Iedereen wordt overvraagd."

Wat is de oplossing voor het structurele personeelstekort bij de NS?

Margot Joosen, senior researcher bij Tilburg University, stort zich bij NU.nl op het vraagstuk. Joosen stelt dat de jeugdlonen en het minimumloon omhoog moeten, en dat er automatisch gecompenseerd moet worden voor prijsstijgingen in de nieuwe overeenkomst voor het NS-personeel. Wel benadrukt ze dat het op de korte termijn de werkdruk niet verlicht, maar de NS wel een aantrekkelijkere werkgever maakt. "Op den duur zal er dan meer nieuw personeel komen."

Waar komt de werkdruk vandaan?

Waarom raakt men bij de NS precies overspannen? Joosen verdeelt werkdruk over twee typen: "Bij de feitelijke werkdruk gaat het om deadlines, de overuren en de onderbezetting van het personeel. De ervaren werkdruk is de werkdruk die de medewerker zichzelf oplegt, dus de werkdruk die hij ervaart omdat hij perfectionistisch is of bijvoorbeeld te veel zijn best doet." Feitelijke werkdruk kan dus te hoog liggen omdat er simpelweg te weinig personeel is om het werk op te pakken.

"Dat kan uiteindelijk zorgen voor uitval vanwege een burn-out, dat mensen op zoek gaan naar een andere baan of gaan staken, zoals bij de NS. Om dit te voorkomen, is het belangrijk dat de werkgever aandacht heeft voor wat werknemers belangrijk vinden in het werk en waar ze energie van krijgen. Het begint dus met het tonen van oprechte interesse", beargumenteert ze. Hierin wordt echter niet meegenomen dat het aantrekken van nieuw personeel in feite ook een tijdelijke oplossing is.

Waarom personeel aantrekken de oplossing niet is

Met een vergrijzende bevolking komt er namelijk een punt dat er in Nederland niet voldoende werknemers zullen zijn om de totale maatschappelijke werkdruk op te kunnen pakken. Daarom moet er nu al naar een alternatief gekeken worden. Een aantrekkelijk alternatief is het automatiseren van bepaalde processen. De NS heeft aangegeven dat het probleem op alle vlakken van de organisatie speelt, en achter de schermen kunnen er veel repetitieve handelingen weggewerkt worden door softwarerobots, als dit niet al gebeurt. Menselijke beroepen, zoals conducteur, blijven uiteraard nodig, maar voor medewerkers die niet op de werkvloer staan, liggen er mogelijkheden om de werkdruk te verlagen.

Zo hoeven facturen bijvoorbeeld inmiddels niet meer handmatig gecontroleerd te worden, terwijl er binnen organisaties natuurlijk veel data verzameld en gebruikt wordt. Waar de NS deze data nog niet optimaal benut, of nog handmatig uit de systemen haalt, valt ook nog wat te winnen. De mensen die op alle vlakken van de organisatie uitgespaard worden met zo'n optimalisatieslag kunnen elders weer ingezet worden. Daarmee wordt één van de sleutelproblemen van de NS, de te hoge werkdruk, in ieder geval deels weggewerkt, wat blijkbaar hard nodig is.