Inzichten uit de zorgsector: "De druk om efficiënter te worden is in een stroomversnelling gebracht"

NRC duikt in het probleem door in het Maasstad Ziekenhuis met drie medewerkers in gesprek te gaan - Kaily Hoofdman (manager acute zorg en integraal capaciteitsmanager), chirurg Jefrey Vermeulen en internist Charlotte van Noord. Alle drie deze medewerkers zien dan het ziekenhuis sinds het coronavirus met serieuze capaciteitsproblemen zit, en dat aan die problemen geen einde lijkt te komen. Hoofdman stelt dat de ziekenhuizen in het verleden wel rek hadden in de capaciteit voor griepgolven, maar dat een pandemie ter grootte van de meest recente niet verwacht werd.

"Zelfs bij een heftige griep gaat er wel eens een operatiekamer dicht. Maar het vervelende van COVID was dat het ging om extreme aantallen. Het was een ziekte die niemand kende, en patiënten moesten allemaal in isolatie behandeld worden. Dat paste niet", herinnert ze zich. Het resultaat? Ziekenhuizen moesten de reguliere zorg opschorten. Niet alleen om infecties bij niet-coronaviruspatiënten te voorkomen, maar ook omdat er simpelweg niet genoeg bedden waren voor deze reguliere zorg.

Die achterstand kan de Nederlandse gezondheidszorg nog steeds niet wegwerken, ondanks pogingen om inzichtelijk te krijgen waar de knelpunten zitten. Zo stelt Vermeulen dat er voorheen niet gebruik gemaakt werd van dashboards. Artsen liepen voorheen nog met een kladblok rond. "Dat kladje bood geen overzicht - er ging geld en tijd verloren." Er waren altijd verpleegkundigen, zelfs als de bedden leeg waren. Deze luxe hebben ziekenhuizen inmiddels niet meer.

Internist Van Noord stelt dat er nu meer overzicht is betreffende de capaciteit van het ziekenhuis. Daardoor kan de planning van operaties gestructureerder verlopen. "Nu weten we dat het morgen druk wordt. En ook hoe het er over twee weken uitziet", meldt ze. "Nu zien we het aankomen als het niet meer past. De druk om efficiënter te worden is door COVID in een stroomversnelling gebracht."

Efficiëntieslag in de zorg door middel van technologie

Die efficiëntieslag is niet alleen in de ziekenhuizen hard nodig. Over de gehele breedte van de zorgsector loopt men tegen capaciteitsproblemen aan. Denk maar eens aan de ouderenzorg en de gehandicaptenzorg, waar dit ook een prominent gespreksonderwerp is. Efficiëntie speelt in de gezondheidszorg een grotere rol dan ooit tevoren, en dat betekent dat men ook interessante technologieën moet overwegen die in het verleden wellicht niet interessant leken.

Eén zo'n technologie is RPA, ook wel Robotic Process Automation. Door middel van RPA kunnen medewerkers administratieve, saaie en tijdsintensieve taken loslaten. Deze tijd kunnen medewerkers besteden aan het bed bij patiënten. Zoals door de medewerkers van Maasstad Ziekenhuis namelijk al geschetst is: er is een enorme inhaalslag te slaan, en momenteel gebeurt dat nog niet. Dit probleem moeten we als samenleving aanpakken, en het inzetten van technologie moet een cruciale stap zijn richting efficiëntere zorg, en