Inzet van zorgrobots nadert, maar de softwarerobots die al werken, worden vaak over het hoofd gezien

Het is een kwestie van tijd voordat robots op de werkvloer verschijnen in de zorgsector, is Henk Herman Nap van Vilans van mening. Op de website van Vilans deelt de onderzoeker zijn visie op de potentie die de robotisering van de zorgsector met zich meedraagt. "Het is zeker een uitdaging, maar onder druk van de grote uitdagingen in de zorg gaat het steeds sneller", stelt hij. "Om te voorkomen dat mensen buiten de zorg vallen, moet het roer om en er zal meer op afstand en via digitale kanalen gewerkt moeten worden." Het kabinet trekt zo'n 770 miljoen euro uit voor deze automatiseringsslag.

De eerste systemen worden in de praktijk al toegepast. Nap verwijst naar het GUARDIAN-project, waarin sociale robots ontwikkeld worden die mantelzorgers ontlasten door te communiceren met thuiswonende ouderen. Robots vergezellen ouderen thuis, en helpen met de dagelijkse zorgactiviteiten. Zo herinnert de robot ouderen eraan dat het tijd is om medicatie te nemen, of om te eten en te drinken. Daarmee brengt zo'n robot dagelijkse structuur aan in het leven van ouderen.

Wel is het eerdergenoemde GUARDIAN-project een pilot, wat betekent dat men een test aan het uitvoeren is. Voordat dit soort robots werkelijk ingezet worden, zijn leveranciers zomaar een paar jaar verder. Men moet wennen aan het idee dat de verzorging deels door een robot gedaan wordt en de implementatieperiode kan lang zijn. Elders in de zorgsector kan op korte termijn waarde toegevoegd worden, en dat wordt nog wel eens vergeten. De administratieve last ligt er namelijk hoog, en dat is beslist niet nodig.

Automatiseren in de zorg nu al van toepassing

Automatiseren gebeurt in de zorgsector al. We kennen de verhalen over robotarmen waarmee geopereerd wordt, maar achter de schermen is er ook veel mogelijk. Met een sectorbreed personeelstekort telt elke uitgespaarde FTE mee, en daarom is er in de zorgsector eigenlijk geen enkele reden om die automatiseringsslag niet te slaan. De tijd die assistenten en doktoren besparen door minder administratief werk te verrichten kunnen ze gebruiken om voor patiënten te zorgen.

RPA biedt hier een uitstekend medium voor, en dat heeft vooral te maken met het flexibele karakter van de techniek. Softwarerobots kunnen zo aangeleverd worden dat ze met vrijwel elk programma kunnen communiceren. Interne en externe systemen werken daardoor samen, wat processen versnelt en toestaat dat werknemers meer tijd overhouden om zich te richten op procesoptimalisatie of het verbeteren van de zorg voor patiënten. Nog voordat er robots door het ziekenhuis lopen, kunnen ze bij zorginstanties al ingezet worden. Het enige verschil is dat softwarerobots virtueel arbeid leveren, en niet te bewonderen zijn door de patiënten zelf. Op alle facetten van de zorgsector kan het verschil dus gemaakt worden.